Κυριακή 23 Μαρτίου 2008




ΝΟΤΙΑ ΑΦΡΙΚΗ

Επιστροφή μετά την πτώση

Δημοκρατία της Νοτίου Αφρικής είναι μια ξεχωριστή περίπτωση μεταξύ των αφρικανικών κρατών, αλλά και όλων αυτών που παράγουν κρασί, σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Η χώρα αυτή πάντα είχε μια πολύ έντονη εικόνα προς το εξωτερικό, κυρίως στην Ευρώπη, που την επηρέαζε σημαντικά, άλλες φορές θετικά, ενώ άλλες αρνητικά. Από «Γη της Επαγγελίας» το 18ο αιώνα έφτασε στο ναδίρ των έκδηλων φυλετικών διακρίσεων για να φτάσει ξανά, στις αρχές του 21ου αιώνα> να γίνει το «Κράτος του Ουράνιου Τόξου» του Νέλσον Μαντέλα. Ο οινοπαραγωγικός κλάδος ακολούθησε στενά αυτές τις πολιτικές αλλαγές και σήμερα έχει αδράξει πλήρως τις ευκαιρίες που του έχουν δοθεί.
Οι πρώτοι Ευρωπαίοι εμφανίσθηκαν στη περιοχή το 1643 και χρειάσθηκαν μόνο ενια χρόνια για να γίνει η πρώτη παραγωγή κρασιού. Οι Ολλανδοί άποικοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη διάδοση της αμπέλου, χρησιμοποιώντας κυρίως γαλλικές ποικιλίες.
Το 1685 ιδρύθηκε το Κτήμα Constantia πολύ κοντά στο Κέιπ Τάουν, αλλά το πραγματικά
σημαντικό γεγονός συνέβη το 1778, όταν Hendrik Cloete αγόρασε το Constantia και αφιερώ-θηκε, με γνώση και επιμονή, στη παραγωγή γλυκών κρασιών, λευκών και ερυθρών, με τα πρώτα να είναι με διαφορά πιο ακριβά..
Τα κρασιά του κτήματος της Constantia έπαιξαν ένα οημαντικό ρόλο στη δημιουργία μιας καλής εικόνας των κρασιών τής Νοτίου Αφρικής - μέσα σε λίγα χρόνια, τα Constarι έφταναν σε πολύ υψηλές τιμές στην αγορά της Αγγλίας, τιμές που μόνο τα γλυκά Tokai της Ουγγαρίας και τα γερμανικά ρίσλιν μπορούσαν να ξεπεράσονν.

Αποδεκατισμός rων αμπελώνων

Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα δεν ήταν το ίδιο επιτυχημένο για τις εξαγωγές της Νοτίου Αφρικής. Το πρώτο χτύπημα ήρθε το 1861, όταν επετράπη η χωρίς φόρους εισα­γωγή των γαλλικών κρασιών στην Αγγλία. Η πτώση των πωλήσεων δεν έγινε άμεσα αισθη­τή στους Νοτιοαφρικάνους και μάλιστα τα πρώτα χρόνια μια μεγάλη μερίδα κατανα­λωτών έμεινε σταθερή στις προτιμήσεις της. Αυτό ήταν δυστύχημα για τους παραγωγούς. Το 1886 τα εδάφη της χώρας γνώρισαν τη φυλλοξήρα και μέσα σε ελάχιστες εσοδείες οι αμπελώνες αποδεκατίσθηκαν. Η αντίδραση των αμπελουργών ήταν άμεση και μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα είχαν καλυφθεί οι χαμέ­νες εκτάσεις και πολύ παραπάνω. Όμως, δεν είχε γίνει αντιληπτό ότι η αγορά ήταν πια πολύ διαφορετική. "Ετσι, δημιουργήθηκαν τεράστια πλεονάσματα οίνου και μηδενική σχεδόν ζήτηση.
Η κατάσταση σύντομα έφτασε σε υψηλά επίπεδα δυσφορίας και η μόνη εύκολη λύση ήταν να αναλάβει το κράτος ρόλο ρυθμιστή.
Από τη δεύτερη δεκαετία του 20ού αιώ­να μέχρι και την προτελευταία, υπήρξε μια μαύρη περίοδος για τη Δημοκρατία της Νοτίουυ Αφρικής, με το Απαρτχάιντ στο απόγειό του να καταπατά κάθε έννοια ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να καταστρέφει την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό. Χωρίς εξαγω­γικές αγορές, τα μπράντυ και τα ενισχυμένα κρασιά, που αποτελούσαν το 95°/ο της παραγ­ωγής του κλάδου, είχαν μείνει εγκλωβισμέν­α μέσα σε μια πολύ στενή τοπική αγορά.ακόμη και αν υπήρχαν ελάχιστα ποιοτικά προϊόντα, τότε αυτά χάνονταν μέσα σε μια θάλασσα μετριότητας, αλλά και είχαν το στίγμ­α του ρατσισμού πάνω τους.

Δεκαετία των αλαγών

Η δεκαετία του 1990 έφερε κοσμογονι­κές αλλαγές.Η απελευθέρωση του Μαντέ­λα ήταν ένα γεγονός ορόσημο, αν και οι εντάσεις και οι αλλαγές πολιτικής είχαν αρχίσει να γίνονται εμφανείς καιρό πριν και για αρκε­τά χρόνια μετά. Μικρές ομάδες του έγχρωμ­ου πληθυσμού άρχισαν να έχουν ευκαιρίες για κοινωνική και οικονομική ανέλιξη, ενώ σήμερα υπάρχουν ακόμη και έγχρωμοι ιδιοκτ­ήτες μεγάλων τραπεζών. Η φράση-κλειδί ήταν και είναι το «Black Economic Empowerment» (ΒΕΕ) - δηλαδή όχι απλώς πολιτική ίσων ευκαιριών, αλλά η οργανωμ­ένη προσπάθεια να ενδυναμωθούν τα αδύναμα, άρα έγχρωμα, κοινωνικά στρώματα. Για ολλούς, φυσικά λευκούς, Νοτιοαφρικάνους, αυτό οδήγησε σε ένα ανεστραμμένο Απαρ­χάιντ - ότι στις σημερινές καταστάσεις, πας λευκός χωρίς οικονομική δυνατότητα έχει λιγότερες δυνατότητες από έναν αντί­στοιχο έγχρωμο.
Το 1992 ο KWV χαλάρωσε τον ασφυκτι­κό έλεγχο που είχε πάνω στην εγχώρια παρα­γωγή κρασιού και η άμεση συνέπεια ήταν η εμφάνιση μικρών και καλής ποιότητας παραγ­ωγών. Η εικόνα της χώρας είχε αρχίσει να γίνεται κατά πολύ καλύτερη. Την ίδια περίο­δο, η αγορά του Ηνωμένου Βασιλείου είχε ανακαλύψει τη γοητεία των κρασιών του Νέου κόσμου, αλλά η Αυστραλία και η Νέα Ζηλαν­ία είχαν ακόμη πολύ ακριβές μέσες τιμές.

Κumala : Η μαγική λέξη

Το 2003 οι συνολικές εξαγωγές έφτασαν τα 240 εκατ. λίτρα, +30% από το 2002. Σε αντιπαράθεση, οι εξαγωγές το 1995, που ήταν χρονιά των μεγάλων πολιτικών αλλαγών, έφθαναν τα 76 εκατ. λίτρα, ενώ το 1991, μέσα στην Απαρτχάιντ εποχή, ήταν στα 27 εκατ. λίτρα. Η πρώτη εξαγωγική αγορά εξακολουθ­εί να είναι η Βρετανία, όπου έχει μερίδιο οινικής (off-trade) αγοράς 10,2% κατ' όγκο και 10,1 °/ο κατ' αξία. Ο βασικός λόγος πίσω από αυτά τα μερίδια είναι το Kumala, της εταιρείας Western Wines, που πουλά 2,5 εκατ. κιβώτια το χρόνο, ένας όγκος που το
κατατάσσει μέσα στα δέκα πιο δημοφιλή εμπορικά σήματα. Το Kumala δημιουργήθη­κε με μια συνταγή που δεν ήταν καθόλου και­νούργια, αλλά συχνά δημοφιλής: οινοποίη­ση που δίνει έμφαση στο ώριμο φρούτο, τις μαλακές τανίνες, την απαλή αίσθηση του στόματος, το μέτριο προς γεμάτο σώμα, τις σχετικά χαμηλές οξύτητες, τα σχετικά υψη­λά επίπεδα CO2 στα λευκά και την καλή, αλλά όχι διακριτική παρουσία του βαρελιού. Σημαντικό στοιχείο ήταν η μοντέρνα συσκευ­ασία, με παραστάσεις και σύμβολα που υπο­δηλώνουν εξωτικές προελεύσεις. Φυσικά, όλα τα παραπάνω υποστηρίχθηκαν με μεγά­λη διαφημιστική καμπάνια σε όλα τα επίπε­δα, από περιοδικά μεγάλης κυκλοφορίας έως και τηλεοπτικά σποτ. Οι εξαγωγές στη Σουηδία ανέβηκαν κατά 131 °/ο. Στην Ολλανδία, για ευνόητους λόγους, η Νότιος Αφρική κατέχει τη δεύτερη θέση σε εισαγωγές, μετά τη Γαλλία.
Αν και οι εξαγωγές φαίνονται προς το παρόν να πηγαίνουν καλά, η εσωτερική αγο­ρά δείχνει να πηγαίνει λιγότερο καλά.
Η προσέλκυση οινοφίλων για τουρισμό είναι ίσως το λιγότερο σημαντικό κομμάτι της επιτυχίας της Νοτίου Αφρικής. Το ζωτικό πολιτικό σημείο ήταν ότι το κρασί μπήκε μέσα στην π εμπειρία επίσκεψης» κάθε τουρίστα που πατούσε το πόδι του στη ΔΝΑ - να μπει σε κάποιο κελάρι, να δοκιμάσει και να αγορά­σει, επιτόπου ή όταν επιστρέψει στη χώρα του, κάποιο νοτιοαφρικανικό κρασί. Κάθε οινοποιείο δημιουργεί δίπλα του ένα ξενο­δοχείο, ένα γήπεδο γκολφ ή έστω λίγα ενοι­κιαζόμενα δωμάτια και ένα εστιατόριο. Αντί­στροφα, σχεδόν κάθε ξενοδοχείο θέλει να παρουοιάσει κάποια καλά κρασιά με το όνο­μά του, που δεν είναι φασόν, αλλά πραγμα­τικά δικής του παραγωγής. Αυτή η κατά­σταση φυσικά ευνοείται από τις ιδιαίτερες συνθήκες που υπάρχουν στη χώρα, καθώς η μεγάλη εγκληματικότητα στις μεγάλες πόλεις ωθεί τους τουρίστες να μένουν κλεισμένοι σε ξενοδοχεία-Θέρετρα ή έστω να κυκλοφο­ρούν με αυτοκίνητο σε ελεγχόμενες περιο­χές έξω από τα αστικά κέντρα.

Μεγάλη η επιτυχία στην Ευρώπη


Το στυλ των κρασιών της ΔΝΑ Βοήθη­σαν στο νπ γνωρίπουν μεγάλη επιτυχία σε ευρωπαϊκές αγορές. Το κλίμα της χώρας είναι ουσιαστικά μεσογειακό, με ήπιους χειμώνες,
και ζεστά καλοκαίρια και το μεγαλύτε­ρο μέρος της βροχόπτωσης να πέφτει εκτός της περιόδου ανάπτυξης του αμπελιού. Σε χαρακτήρα, τα κρασιά μπορούσαν συνεπώς να παίξουν και τελικά έπαιξαν αρκετά καλά το χαρτί του Νέου Κόσμου, αλλά όχι ολο­κληρωτικά - δεν υπήρχαν αρχικά οι οικο­νομικοί πόροι για την έντονη παρουσία δρυός ή τις πολύ <καθαρές» και μη οξειδωτικές οινοποιητιχές τακτικές που υπάρχουν στην Αυστραλίη ή τη Νέα Ζηλανδία. Κάτι που εντυπωσιάζει όποιον επισκεφθεί ακόμη και τους κορυφαίους παραγωγούς της χώρας είναι' η σκληρή δουλειά στο αμπέλι, αλλά και η απουσία της αίσθησης τελειότητας, κυρίως στο οινοποιείο, που υπάρχει στους αντίστοιχους παραγωγούς σε άλλες χώρες, όπως στην Ελλάδα ,lσπανία ή στην Αυστραλία. Αυτή η διαφορετικότητα του στυλ, παντρε­μένη με ουσιαστική ποιότητα, εξελίχθηκε προς όφελος των κρασιών της χώρας - για πολλούς ειδικούς, η προσωπικότητα των νοτιοαφρικανικών κρασιών στέκεται μεταξύ Νέου και Παλαιού Κόσμου. "Εχουν την έντα­ση και τη δύναμη του Νοτίου Ημισφαιρίου, που τα έκανε εύκολα στην προσέγγιση από νέους καταναλωτές, αλλά και τη φινέτσα της Ευρώπης, που έδινε πολλές λύσεις σε θέμα­τα φιλικότητας προς το φαγητό, άρα και θέματα παρουσίας σε εστιατόρια. Επίσης, σε επίπεδο εξαγωγικό, η έμφαση δόθηκε στα ερυθρά κρασιά, ωφελούμενη από τη ροπή της αγοράς προς αυτά τη δεκαετία του 1990. Φυσικά, άλλος ένας παράγοντας ζωτικής σημασίας ήταν το πώς αντέδρασαν οι οινο­παραγωγοί της ΔΝΑ στη ζήτηση συγκεκρι­μένων ποικιλιών από την αγορά. Ο κύριος φορέας πίσω από το WIB είναι το South African Wίne & Brandy Company, ο οποίος Θα βοηθηθεί από πέντε ξεχωριστές ομάδες εργασίας. Αυτές θα είναι σχετικές με την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, τη διαχείριση και εκπαίδευση ανθρωπίνων πόρων, τη μεταφορά και δημιουργία τεχνολογίας, την ανάπτυξη αγορών και προώθηση των κρασιών της ΔΝΑ. Η βιομηχανία οίνου της ΔΝΑ δείχνει με πολλούς τρόπους πως ξέρει να παίρνει τα ηνία των εξελίξεων και όχι να ακολουθεί. Ταγός των προωθητικών κινήσεων είναι ο εξαγωγικός οργανισμός Wines of South Afica - WOSA. Στις αρχές του 2005, μόλις δημο­σιεύθηκε η έρευνα του International Wine & Spirits Record - κατά παραγγελία των διορ­γανωτών της Vinexpo, η οποία δήλωνε πως η αγορά των ΗΠΑ θα γίνει η υπ' αριθμόν 1 αγορά του πλανήτη, με πωλήσεις κρασιών στα 24 δισ. δολάρια μέχρι το 2008, ο WOSA κατάλαβε αμέσως ότι πρέπει να ρίξει το βάρος του και εκεί. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, ο πρόεδρος του πολύ σημα­ντικού Society of Wine Educators, ανακοί­νωσε ότι θα δουλέψει με το WOSA-US για να δημιουργήσει κατάλληλο εκπαιδευτικό υλικό για την προώθηση των κρασιών της ΔΝΑ σε όλη τη Βόρεια Αμερική. Οι προ­σπάθειες όμως συνεχίζονται και στη Βρετα­νία. Εκεί, το 2005, θα δοθούν για την προώ­θηση των κρασιών της χώρας περίπου 750.000€, ένα ποσό όχι υπερβολικό.