Σάββατο 10 Ιανουαρίου 2009


ΧΙΛΗ


Όλοι έχουν τα προβλήματά τους
Απέραντοι αμπελώνες ,διεθνείς και δημοφιλείς ποικιλίες ,
μεγάλες επενδύσεις συνθέτουν μια οινοποιητική δύναμη την οποία τρέμουν όλοι.
Κι όμως ,και η Χιλή έχει τα προβλήματά της

Μπορεί σε αρκετούς να είναι άγνωστο, η Χιλή όμως έχει μεγάλη αμπελοοινική ιστορία και κουλτούρα. Τα πρώτα πρέμνα vitis vinifera ήρθαν στη Χιλή το l6ο αιώνα, αλλά οι μεγάλες επιρροές έφτασαν από την πλευρά των Γάλλων τον 19ο αιώνα. Δεν είναι τυχαίο πως αυτή τη στιγμή η Χιλή έχει στηριχθεί αποκλειστικά σε γαλλικές ποι­κιλίες και κυρίως στις μπορντολέζικες, δηλα­δή το μερλό, το καμπερνέ σοβινιόν και το σοβινιόν μπλαν. Για πολλά χρόνια ολόκληρη η βιομηχανία είχε οργανωθεί πάνω σε περί­που δέκα οικογένειες-δυναστείες, που αντι­προσώπευαν το 95%ο της παραγωγής, οι χωρι­κές οινοποιήσεις ποτέ δεν ήταν σημαντικό στοιχείο και η ενασχόληση με το κρασί «ήταν για τους αριστοκράτες». Τα τοπικά κρασιά είχαν καλή εικόνα προς τα έξω. Για παρά­δειγμα, Γάλλοι παραγωγοί στις αρχές του αιώ­να έλεγαν πως πρέπει να δοκιμάσει κάποιος το καμπερνέ της Χιλής αν θέλει να δει τα πραγματικά αρώματα του αυτόριζου, προ­ φυλλοξήρας καμπερνέ -μια και η Χιλή ποτέ δε γνώρισε φυλλοξήρα, σε αντίθεση με ολό­κληρη σχεδόν την Ευρώπη.
Για πολλές δεκαετίες του 20ου αιώνα η Χιλή έδειχνε μικρό ενδιαφέρον στις εξαγω­γές και το κρασί καταναλωνόταν ως χύμα από τους κατοίκους της χώρας. Στα χρόνια του Ι7ινοσέτ οι εξαγωγές ήταν δύσκολες, λόγω της εικόνας που είχε ο δικτάτορας στο διεθνέςς προσκήνιο. Μετά την πτώση όμως του εξαγωγικό κλίμα άλλαξε. Από την άλλη πλευρά το χύμα κρασί δεν είχε σημαντικό περιθώριο κέρδους και η εναλλακτική λύ'ση το ποιοτικό εμφιαλωμένο ήταν έξω από την οικονομική δυνατότητα του 97% του πληθυσμού της χώρας, μια και η φτώχια ήταν και είναι μεγάλο πρόβλημα. Επίσης, ο χιλια­νός λαός σταμάτησε σταδιακά να πίνει κρα­σί και η ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση έπεσε από τα 50 λίτρα το 1950 στα 18 λίτρα το 2000.Ετσι, οι εξαγωγές έγιναν αναγκαιό­τητα.

Το μεγάλο πλεονέκτημα

Το μεγάλο ατού τον χιλιανού κρασιού ήταν πως, αν και πολύ ακριβό για τους ντόπιους, σε παγκόσμιο επίπεδο ήταν πολύ φθηνό. Οι διαθέσιμες για αμπελοκαλλιέργεια εκτάσεις της Χιλής ήταν τεράστιες και φθηνές, μια και , δεν υπήρχε έντονη ζήτηση από άλλο κλάδο. Επίσης, οι οινικές δυναστείες είχαν πλήρως αποσβέσει τις επενδύσεις τους σε αγορά γης ' πριν από αρκετές δεκαετίες. Οι εξαγωγές δεν , είχαν αρχικά την πορεία που ήλπιζαν οι οινο­παραγωγοί, κυρίως γιατί υπήρχε αρνητικό κλίμα προς τα πρόίόντα της χώρας σε σημα­ντικές αγορές. Οι κύριες ενστάσεις στην Αμε­ρική και μερικές ευρωπαϊκές χώρες ήταν πως στη Χιλή υπάρχει έντονο πρόβλημα με την παιδική εργασιακή εκμετάλλευση και πως οι παραγωγοί επιτύγχαναν χαμηλό κόστος πλη­ρώνοντας τους εργάτες ελάχιστα χρήματα , αναγκάζοντάς
τους να ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας. Σε σύντομο χρονικό διάστημα οι εταιρείες του χώρου έκαναν σημαντικές προσπάθειες για να εξασφαλίσουν στους εργαζομένους τους ένα καλό βιοτικό επίπεδο αλλά και να κάνουν γνωστές αυτές τους τις ενέργειες σε δημοσιογράφους παγκόσμίου φήμης.
Εξαίρετο τερουάρ
Εκτός από το χαμηλό κόστος, η Χιλή έχει και εξαίρετο terroir. Είναι μια ιδιαίτερη χώρα μήκους 5.000 χιλιομέτρων και μόλις 400 χιλιο­μέτρων πλάτος. Το φυσικό σύνορο στα ανα­τολικά είναι οι Άνδεις, που δίνουν άφθονο νερό, ενώ η δυτική πλευρά βρέχεται από τον Ειρηνικό Ωκεανό. Μεταξύ του νοτιότερου σημείου της, που βρίσκεται μέσα στον Ανταρ­κτικό Κύκλο, και του βορειότερου άκρου που είναι μια από τις πιο ζεστές και ξηρές ερή­μους του κόσμου, υπάρχει ένας αμπελουργι­κός παράδεισος με μοναδική ποικιλία κλιμα­τολογικών συνθηκών. Αν και τα γεωγραφικά μήκη διαφέρουν, οι αμπελουργικές περιοχές της Χιλής κινούνται ως προς το μακρόκλιμα μεταξύ της Νότιας Γαλλίας και της Νέας Ζηλανδίας. Η αμπελουργία εξελίχθηκε σε μεγάλο βαθμό, αφού η κουλτούρα πάντα κρατούσε την καλλιέργεια της αμπέλου κοντά δεμένη με την παραγωγή.

Επενδυτές από το εξωτερικό

Ο συνδυασμός ποιοτικής γης και χαμη­λού κόστους δεν άργησε να τραβήξει επεν­δυτές από το εξωτερικό. Οι εταιρείες ήταν από τις ΗΠΑ (όπως η Kendall-Jackson), από την Ισπανία (Torres), ακόμη και τη Σουηδία. Αλλά η συντριπτική πλειοψηφία ήταν από τη Γαλλία και συγκεκριμένα από το Μπορντό.

Oινικές δυναστείες

Η μεγάλη αύξηση των εξαγωγών δεν ήρθε από τις ξένες επενδύσεις αλλά από τις ντό­πιες οινικές δυναστείες. Συγκεκριμένα, οι δια­μορφωτές της επιτυχίας ήταν οι «τέσσερις μεγάλοι», δηλαδή τα οινοποιεία Santa Carolina, Santa Riτa, Concha γ Toro και Carmen. Τα κρασιά που δημιούργησαν αυτές οι εταιρεί­ες ήταν σε πολύ καλές τιμές αλλά και σε ύφος καθαρά εμπορικό: έντονο χρώμα, υψηλό επί­πεδο καθαρού και ώριμου, σχεδόν γλυκού φρούτου, φρεσκάδα, υψηλό αλκοόλ, μαλακές τανίνες στα ερυθρά, χαμηλές οξύτητες και έντονη, αλλά σπάνια άκομψη, παρουσία βαρε­λιού. Αυτά τα προϊόντα κατάφεραν να φέρουν το 2002 στη χιλιανή οικονομία πολύτιμο συνάλλαγμα πάνω από 700 εκατομμύρια δολά­ρια, που αντιστοιχεί περίπου στο 3°/ο όλων των εξαγωγών της χώρας. Το 2003, η Χιλή εξήγαγε το 55°/ο της οινοπαραγωγής της.
Η επιτυχία των εξαγωγών των χιλιανών κρασιών ήταν πραγματικά εντυπωσιακή. Η αρχή έγινε σε μηδενική βάση και από τις ΗΠΑ όπου η έλλειψη, αν και προσωρινή, κρασιών κάτω από $10 έδωσε πρόσφορο έδαφος στη Χιλή. Η συνέχεια ήρθε από τη Βρετανία, όπου η Χιλή ανέπτυξε μερίδιο αγοράς 0,39°/ο το 1990 και 5,14% το 2000. Η αύξηση 159,6% έβαλε τη Χιλή στην πρώτη θέση του ρυθμού ανάπτυ­ξης εξαγωγών.
Τα σούπερ μάρκετ της Βρετανίας, της Γερ­μανίας και των ΗΠΑ στάθηκαν μεγάλοι υπο­στηρικτές των χιλιανών κρασιών, κυρίως μέσα από την εμπορία προϊόντων ιδιωτικής ετι­κέτας .

Υπάρχουν και προβλήματα

Σε πολλούς τομείς, τα προβλήματα ήδη έχουν εμφανιστεί για τη Χιλή. Το μερίδιό της στην αγορά της Βρετανίας, μετά από πολλά χρόνια αλματώδους αύξησης ανέβηκε το 2003 μόνο 0,4%, για να φτάσει στο 6°/ο του συνό­λου της λιανικής. Οι ΗΠΑ, η υπ' αριθμόν 1 αγορά για τη Χιλή, είχε πτωτικό δωδεκάμη­νο στο Φεβρουάριο 2004 κατά -8,13°/ο σε σχέ­ση με το Φεβρουάριο 2003. Αν και η αύξηση των συνολικών εξαγωγών σε όγκο, πάλι για το ίδιο δωδεκάμηνο, ήταν στο 5,16~, σημα­ντικοί προορισμοί δείχνουν πτωτικές τάσεις τιμών-όπως η Γερμανία, που είναι στη συνο­λική αξία χιλιανών εισαγωγών στο -22,56%ο. Η Αργενττνή εμφανίζεται στο προσκήνιο με όγκους, ποιότητα και στιλ κρασιών που θα ανταγωνισθούν επάξια τη Χιλή σε όλες τις αγορές του κόσμου.
Οι παραγωγοί έχουν καταλάβει τη σημα­σία της πώλησης ακριβών κρασιών και προ­σπαθούν να το πετύχουν απλά με την κυκλο­φορία μερικών σχεδόν απρόσιτων φιαλών, που αρκετές φορές ξεπερνούν τα 100 ευρώ. Αν και αυτά τα super-premium /icon κρασιά δικαιολογούν τις περισσότερες φορέc την τιμή τους, οι μέσες τιμές FOB/ex-celiar μιας χώρας σπάνια ανεβαίνουν απλά με την κυκλο­φορία κάποιων τέτοιων κρασιών και χωρίς συνειδητή στρατηγική από την πιο χαμηλή μέχρι την υψηλή τιμή.
'Ενα άλλο πρόβλημα είναι ότι η Χιλή δεν έχει δυνατά εμπορικά σήματα. Ο Nick Room, αγοραστής των σούπερ μάρκετ Waitrose της Βρετανίας, λέει πως "ο κόσμος δεν έχει συνδέ­σει τη Χιλή με μια σταθερή εικόνα ."
'Ισως η εικόνα της Χιλής στο εξωτερικό να πάσχει και από έλλειψη πολυπλοκότητας. Η χώρα ήταν τυχερή να διαθέτει μεγάλες εταιρείες με σημαντικούς όγκους. Eνα οινοποιείο στη Χιλή με παραγωγή 15 εκατομ. φιάλες θεωρείται μεσαίου μεγέθους, ενώ μεγά­λες μονάδες χαρακτηρίζονται όσες ξεπερ­νούν τα 25 εκατομμύρια φιάλες. Μπορεί αυτά τα μεγαθήρια, με τις οικονομίες κλίμακας που διέθεταν, να άνοιξαν δρόμους για τα κρασιά της χώρας. Αν και αυτή τη στιγμή υπάρχουν αρκετά οινοποιεία μεσαίου μεγέθους, λείπει η πλούσια και πολύπλοκη πατίνα που χαρί­ζουν τα μικρά, ελιτίστικα οινοποιεία και τα «garage wίnes», όπως έκανε η Αυστραλία και η Καλιφόρνια
Η Χιλή έδειξε σημαντική ωριμότητα στην επέκταση των νέων φυτεύσεων -ίσως μονα­δικό παράδειγμα στις χώρες του Νέου Κόσμου. Μεταξύ του 1995 και του 2000, η συνολική έκταση των αμπελώνων εκτινάχθηκε από τα 521.000 στρέμματα στα 1,03 εκατομμύρια στρέμματα, δηλαδή διπλασιάστηκαν.
Ιδανική για βιολογική καλλιέργεια
Η βιολογική καλλιέργεια μπορεί να δώσει στη Χιλή σημαντικό πλεονέκτημα. Οι συν­θήκες καλλιέργειας είναι εκεί ιδανικές για το συγκεκριμένο σύστημα διαχείρισης και άλλα συναφή, όπως η βιοδυναμική καλλιέργεια. Το 2003, η Χιλή έγινε η υπ' αμιθμόν 1 χώρα ως προς την έκταση, που έχει πιστοποιηθεί Βιολογική από την Ευρωπαϊκή "Ενωση, δηλ. περίπου το 1 °/ο των συνολικών αμπελώνων της χώρας. Η τακτική αυτή δικαιώνεται μια και τα κρασιά που προέρχονται από σταφύλια βιολογικής καλλιέργειας έχουν υπερ-τριπλάσιο ρυθμό αύξησης των εξαγωγών από το σύνολο των χιλιανών οίνων.
'Ενα εργαλείο για το «επόμενο στάδιοh είναι το επιλεγμένο «regional marketing», δηλαδή η προώθηση διαφορετικών περιοχών και στιλ κρασιών που υπάρχουν στη Χιλή. Αυτή η κίνηση θα δώσει στη συνολική εικό­να της χώρας ένα βαθμό πολυπλοκότητας, που είναι αναγκαίος για την αύξηση της μέσης τιμής των εξαγωγών. Αυτό είναι ζωτικής σημα­σίας για τη Χιλή, όπου το μεγαλύτερο ποσο­στό των αμπελώνων καλύπτονται από μια σχετικά περιορισμένη παλέτα ποικιλιών, κυρίως γαλλικών.

Μαθήματα ενότητας


Είναι βασικό γνώρισμα των χωρών του Νέου Κόσμου η δυνατότητα χάραξης κοινής πολιτικής σε όλα τα επίπεδα χωρίς την ανά­γκη κρατικής παρέμβασης. Η χιλιανή οινο­βιομηχανία έδωσε μαθήματα ενότητας πρό­σφατα και συγκεκριμένα στη Βρετανία. Η κυβέρνηση της Χιλής θεώρησε πως ό,τι μπο­ρούσε να γίνει σε αυτή την σημαντικότατη αγορά για προώθηση είχε γίνει και πως η ανο­δική πορεία των χιλιανών κρασιών δεν μπο­ρούσε να ανακοπεί. "Ετσι, το 2000 αποφασί­στηκε το κλείσιμο του οργανισμού προώθη­σης Wines of Chil,e στο Λονδίνο. Οι άνθρω­ποι που έχουν βαθιά γνώση της αγοράς δήλω­σαν αμέσως πως η περίοδος μεγάλου αντα­γωνισμού δεν έχει καν αρχίσει και πως μια τέτοια κίνηοη θα είναι τραγικό λάθος. Κανέ­νας υπεύθυνος δεν τους άκουσε. Μέσα σε. λίγους μήνες η χρησιμότητα ενός τέτοιου φορέα έγινε φανερή.
Η αντίδραση των παραγωγών ήταν άμε­ση. Στην αρχή, υπήρξε η ιδέα να δημιουργη­θούν δύο διαφορετικοί οργανισμοί: ο Chi1e Vid που θα ήταν σχετικός με την προώθηση των μεγάλων οινοποιείων, ενώ το Vinas de Chile θα εξυπηρετούσε τους μεσαίους παρα­γωγούς. Χρειάστηκαν και πάλι ελcίιcιστοι μήνες να καταλάβουν οι παραγωγοί πως αντό το σχήμα δεν είχε την ευελιξία που περίμεναν, έδινε πολλές φορές αντικρουόμενα μηνύμα­τα στην αγορά και χάνονταν σημαντικές οικο­νομίες κλίμακας.
"Ετσι μέσα στο 2003 αναστήθηκε το Wines of Chile και στην κεφαλή τέθηκε ο επιτυχη­μένος και ακριβοπληρωμένος Michael Cox, ο άνθρωπος που δουλεύοντας μαζί με την Yalumba έκανε το όνομα Oxford Landing ένα από τα πιο γνωστά Αυστραλιανά κρασιά στην Ευρώπη
Είναι αυτονόητο πως όλα τα παραπάνω θα ήταν άστοχα και ανούσια χωρίς να υπάρ­χει ποιότητα μέσα στη φιάλη. Οι Χιλιανοί οινοπαραγωγοί έκαναν προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα χωρίς να ξεχάσουν την καρδιά του ζητήματος. Τα κρασιά από τη Χιλή εντυ­πωσιάζουν σε κάθε τιμή, αλλά και δε διστά­ζουν να απαιτήσουν τη θέση τους ανάμεσα στην οινική αριστοκρατία. Φιάλες όπως το Montes Folly και το Clos Apalta των Casa Lapostolle είναι σε κάθε λίστα κρασιών που σέβεται τον εαυτό της.
Η χιλιανή οινοπαραγωγή κατάφερε να σημειώσει σημαντική εξαγωγική επιτυχία, βασισμένη σε πολλούς παράγοντες, όπως το στιλ, η ποιότητα και το κόστος των κρασιών της, αλλά και σε συγκυρίες. Αν και οι όγκοι είναι ικανοποιητικοί, η συνολική εικόνα και παρουσία της Χίλης στις κύριες αγορές δεν διασφαλίζουν την ίδια μελλοντική επιτυχία. Μπορεί να έχει αποδειχτεί ότι η Χιλή διαθέτει τις ικανότητες για επίτευξη στρατηγικών στόχων ,μόνο το μέλλον όμως θα αποφασίσει το αν η πορεία της θα συνεχιστεί στους ίδιους ρυθμούς.

Δεν υπάρχουν σχόλια: